Waarom werkt mijn (LED) TL-buis niet? Uitleg over voorschakelapparaten, starters en netspanning

Veel mensen denken dat een TL-buis gewoon op ‘normale stroom’ werkt. Maar zo simpel is het helaas niet. Zowel traditionele TL-buizen als vervangende LED TL-buizen hebben te maken met iets dat een voorschakelapparaat heet. In deze blog leggen we dit stap voor stap uit.

Wat is een voorschakelapparaat?

Een voorschakelapparaat (ook wel ballast genoemd) zit altijd in een TL-armatuur dat bedoeld is voor traditionele TL-buizen (zoals T8 of T5 buizen). Je ziet het vaak niet zitten, want het zit verstopt in het armatuur.

Het voorschakelapparaat heeft twee functies:

  • Starten van de buis: Een TL-buis heeft een hoge spanning nodig om op te starten. Het voorschakelapparaat zorgt daarvoor.
  • Regelen van de stroom: Als de buis eenmaal brandt, zorgt het apparaat ervoor dat de stroom beperkt blijft. Zonder deze beperking zou de buis veel te veel stroom trekken.

En wat is een starter?

Bij oudere TL-armaturen zit naast het voorschakelapparaat vaak ook nog een starter. Dit is een klein rond onderdeel dat je kunt losdraaien. De starter helpt de TL-buis op te starten.

  • Zie je een draaibare starter in je armatuur? Dan heb je te maken met een conventioneel voorschakelapparaat (EM = elektromagnetisch).
  • Geen starter te zien? Dan zit er meestal een elektronisch voorschakelapparaat (HF) in.

Hoe zit het met LED TL-buizen?

LED TL-buizen zijn energiezuinige vervangers voor traditionele TL-buizen. Maar ze werken niet altijd zomaar één-op-één in jouw oude armatuur. Er zijn namelijk drie mogelijke situaties:

1. Je armatuur heeft een starter (conventioneel voorschakelapparaat)

Goed nieuws! Bij veel LED TL-buizen wordt een dummy starter meegeleverd.

Wat moet je doen?

  • Verwijder de oude starter
  • Plaats de dummy starter
  • Plaats de LED TL-buis

Klaar!

2. Je armatuur heeft géén starter (elektronisch voorschakelapparaat)

Hier wordt het lastiger. LED TL-buizen zijn vaak niet compatibel met elektronische voorschakelapparaten.

Wat moet je doen?

  • Bypass maken: Het voorschakelapparaat moet uit het stroomcircuit gehaald worden
  • De netspanning moet direct op één zijde van de lamphouder aangesloten worden
  • Dit moet veilig en correct gebeuren – laat dit bij voorkeur door een installateur doen

In de productinformatie vermelden wij dit duidelijk. Bijvoorbeeld bij deze buis:

Ledvance LED TL-buis 72cm 7W/840 – Vervangt TL T8 16W/840
Wordt geleverd inclusief dummy starter. Verwijder uw oude starter en plaats deze dummy starter en dan de LED TL-buis en u bent klaar.
Heeft uw armatuur echter geen starter dan dient u de LED buis rechtstreeks op netspanning aan te sluiten.

3. Je hebt een LED-armatuur zonder voorschakelapparaat

Dit is de meest eenvoudige situatie. Hierin werken de LED TL-buizen die geschikt zijn voor directe netspanning (230V) perfect. Geen voorschakelapparaat nodig.

Let op: sommige LED T5 buizen zijn alleen geschikt voor directe netspanning en mogen dus niet in armaturen met voorschakelapparaat geplaatst worden. Dit vermelden wij duidelijk in de producttitel en in de afbeelding van het product.

Voorbeelden van voorschakelapparaten

Voorschakelapparaten bestaan in diverse vormen, maten en vermogens. Hieronder zie je enkele voorbeelden van veelvoorkomende types die je kunt tegenkomen in TL-armaturen:

Philips HF-Matchbox Blue 121 LH TL5

Geschikt voor:
1x TL5 HE 21W
1x T5 FH HE 21W

Philips HF-Matchbox Blue 121 LH TL5

Philips HF-P 1x18/1x36 TL-D III

Geschikt voor:
1x TL-D 18W
1x TL-D 36W
1x PL-L 36W / Dulux L 36W

Philips HF-P 1x18/1x36 TL-D III

Philips HF-Matchbox Blue 124 SH TL/TL5/PL-L

Geschikt voor:
TL5 HO 24W
TL5 Circline 22W
TL-D 15W / 18W
PL-L 18W / 24W

Philips HF-Matchbox Blue 124 SH

Twijfel je of je armatuur geschikt is?

Wij helpen je graag! Stuur een foto van je armatuur of het type TL-buis dat je gebruikt, dan kijken we met je mee.